آنفولانزای مرغی ماکیان را مبتلا میکند و عامل مولد آن ویروسی است که با ساختار فیزیکی پرندگان سازگار شده است.
با وجود اینکه این بیماری مخصوص ماکیان است، اما در سالهای اخیر ظاهرا این ویروس به گونههای دیگر جانداران نیز منتقل شده و موجب ابتلای انسانها به این بیماری شده است.
در مقابل، ویروس آنفولانزای فصلی بویژه با بدن انسان سازگار میشود. بر خلاف آنفولانزای مرغی، آنفولانزای فصلی به آسانی از فردی به فرد دیگر منتقل میشود و هر ساله جان صدها هزار تن را میگیرد.
این ویروس اغلب در فضولات پرندگان یافت میشوند و مرغدارانی که این ویروس را تنفس میکنند به آن مبتلا میشوند.
انتقال بیماری از انسان به انسان بسیار به ندرت اتفاق میافتد. آنچه این بیماری را برای انسان خطرناک میکند، اینست که ویروس آن به شکلی دچار جهش ژنتیکی و تغییر رفتار شود که بتواند از انسانی به انسان دیگر منتقل شود.
در نتیجه این امر، شیوع بیماری بسیار گسترده خواهد شد. خطرناکتر از این وضعیت آنست که ویروس مرغی بتواند فردی را آلوده کند که همزمان به بیماری آنفولانزای انسانی مبتلاست.
در صورتی که ژنهای ویروسهای مرغی و انسانی در این شرایط با یکدیگر ترکیب شوند ویروس میتواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود و در نتیجه یک آنفولانزای عالمگیر شایع خواهد شد.
تقریبا هیچ فردی به طور طبیعی در برابر ویروس جدید مصونیت نخواهد داشت. در حالی که این ویروس میتواند ظرف 6 ماه به همه مناطق جهان برسد.
هیچ کس نمیداند ما چقدر به زمان این اپیدمی احتمالی جهانی نزدیک هستیم، اما بسیاری از دانشمندان میگویند که ما به این نقطه خواهیم رسید، چرا که به نظر میرسد همهگیری آنفولانزا در سیکلهای 25 ساله به وقوع میپیوندند و آخرین دوره آن در سال 1968 بوده است.
آنچه نگرانیها را در این اواخر بیشتر کرده اینست که آنفولانزای مرغی آلوده کردن پستانداران را از جمله پلنگها و ببرها را آغاز کرده است.
یک بررسی اخیر آزمایشگاهی نشان داد که ویروس آنفولانزای مرغی میتواند در میان گربهها نیز رد و بدل شود. همچنین این ویروس توانسته اردکها را بدون بروز بیماری و علائم ظاهری آن آلوده کند.
این امر خطر آلودگی مرغداران را افزایش میدهد. در مورد علائم بیماری باید یادآور شد که ابتدا با یک تب خفیف، سردرد و درد مفاصل آغاز میشود.
تب بیمار ممکنست به مدت یک روز فروکش کند. بیمار به سختی تنفس میکند و به تدریج سرفهها آغاز میشود.
همزمان با کم رسیدن اکسیژن به مغز در اثر اشکال در تنفس حالت کما و مرگ به همراه خواهد داشت. از آنجا که علائم آنفولانزای مرغی بسیار مشابه آنفولانزای معمولی است، خطر آن اینست که ممکنست پزشکان نتوانند تفاوت آنها را تشخیص دهند.
اما در صورتی که این بیماری ظرف 48 ساعت تشخیص داده شود و بیمار تحت درمان خاص بیماری مانند مصرف داروی ضد ویروسی Tamiflu قرار گیرد، بیمار معمولا بهبودی کامل بدست میآورد.
تا کنون به منظور توقف این بیماری میلیونها مرغ، جوجه و اردک در کشورهای آلوده شده آسیایی و ترکیه به منظور کاهش خطر ابتلا در میان پرندگان و انسانهای سالم، کشتار شدهاند.
نجات و پاکسازی در مناطق مستعد و آسیبپذیر مانند مرغداریها و مزارع افزایش یافته است.
همچنین از پزشکان خواسته شده تا نسبت به علائم بیماری در بیماران کنجکاوتر بوده و آنها را تحت کنترل دقیق داشته باشند.
با این حال سازمان جهانی بهداشت هشدار داده که اگر در حال حاضر این بیماری شایع شود، هیچ کشوری برای مقابله با آن چه به لحاظ دارویی و چه به لحاظ واکسینه کردن آماده نیست.
امکان انتقال بیماری از راه خوردن گوشت مرغ آلوده وجود ندارد اما این در صورتی است که گوشت کاملا پخته شده و خام نباشد این امکان وجود خواهد داشت.
در زمینه تهیه واکسن این بیماری لازم به ذکرست که دانشمندان در مراحل بسیار اولیه از آزمایش یک واکسن آزمایشی علیه زنجیره H5N1 از آنفولانزای مرغی هستند که در آسیا در حال گردش است.