هدف
هواپیماهای پیشرفته کنونی از فناوری های جدید بهره می گیرند و دستگاههای
ناوبری که در کابین روبه روی خلبان قرار دارد ، موقعیت باند فرودگاه را
نشان می دهد و می گوید که آیا هواپیما در راستای باند است یا به چپ و راست
منحرف شده است .
به همین دلیل ، امروزه یک خلبان ماهر فردی است که بیشترین آگاهی و مهارت
را در استفاده ازآلات دقیق الکترونیکی و کامپیوتری موجود در کابین دارد .
وسایلی که ایمنی یک پرواز در گرو سلامتی و دقت عمل آنها است و باز به همین
دلیل در سازمان هواپیمایی هر کشوری نصب ، راه اندازی ، نگهداری و تعمیر
سیستم های الکترونیکی و کمک ناوبری و مخابراتی موجود در هواپیما از اهمیت
فوق العاده ای برخوردار است .
توانایی های مورد نیاز
در صنعت هواپیمایی توانمندی در دروس ریاضی و فیزیک بسیار مهم است . همچنین
دانشجویان باید با علاقه و پشتکار بسیار در این صنعت فعالیت کنند ؛ یعنی
نباید واحدهای آزمایشگاهی و کلاس های درس را باری به هر جهت پشت سر
بگذارند و هدفشان گرفتن مدرک کاردانی یا کارشناسی باشد . بلکه لازم است با
انگیزه و هدف ، سر کلاس درس حضور داشته باشند تا بتوانند در آینده از
تحصیل خود یاری بگیرند.
گرایش های مقطع کاردانی
این رشته در 4 گرایش : کاردانی الکترونیک هواپیما ، کاردانی تعمیر
و نگهداری هواپیما ، کاردانی اویونیک هواپیما و کاردانی مخابرات
هواپیمایی ارائه
می گردد .
اویونیک هواپیما :
اویونیک ، الکترونیک هواپیمایی به معنای تخصصی آن است . یعنی متخصص این
رشته اطلاعات لازم را در زمینه دوره های ILS ، VOR ، DME و دوره های تخصصی
دیگر به دست می آورد . برای مثال تعمیر و نگهداری سیستم ILS که کمک می کند
تا هواپیما ، مسیر باند را تشخیص داده و برروی آن بنشیند، در رشته تخصصی
اویونیک هواپیما آموزش داده می شود .
گفتنی است که دانشجویان اویونیک هواپیما ، پس از فارغ التحصیلی بر اساس
مقررات آموزشی دانشکده هواپیمایی کشوری برای شرکت در آزمون و اخذ مدرک بین
المللی هواپیما به استاندارد پرواز سازمان هواپیمایی کشوری معرفی می شوند
.
الکترونیک هواپیما : دروس رشته الکترونیک هواپیما بویژه در مقطع کارشناسی
شباهت بسیاری به دروس رشته مهندسی برق گرایش مخابرات دارد . یعنی حدود
90درصد دروس این دو رشته مشابه می باشد و 10 یا حداکثر 15درصد از دروس نیز
دروس تخصصی الکترونیک هواپیما مثل دوره های تخصصی ILS ، VOR یا دوره های
مقررات ناوبری است . به همین دلیل فارغ التحصیل این رشته به غیر از صنعت
هواپیمایی می تواند در صنعت مخابرات نیز مشغول به فعالیت شود .
به عبارت دیگر بخش عمده ای از سیستم های زمینی که سلامت و ایمنی یک پرواز
را تضمین می کنند ، تجهیزات الکترونیکی هستند. افرادی که با این تجهیزات
کار کرده و آنها را تعمیر می کنند باید علاوه بر آشنایی با الکترونیک
عمومی ، با الکترونیک تخصصی هواپیما نیز آشنا باشند . یعنی نیاز به تلفیقی
از یک دوره الکترونیک عمومی با الکترونیک تخصصی وجود دارد . در ضمن این
دوره آن قدر کوتاه نیست که بتوان به عنوان یک دوره کوتاه مدت به فارغ
التحصیلان کاردانی یا کارشناسی برق آموزش داد .
مخابرات هواپیما :
کاردانی مخابرات هواپیما ، بیشتر اپراتوری هواپیما است و فارغ التحصیلان
این رشته ، اطلاعات و توانایی لازم را برای مبادله پیام و اطلاعات
هوانوردی ، استفاده از سیستم های سوئیچینگ ، مدارهای رادیوتله تاپ ، S.S.B
، میکروویو و ماهواره بین دو مرکز هواپیمایی یا بین مرکز سوئیچینگ که در
تهران است و فرودگاه شهرستان های مختلف پیدا می کنند . تخصصی که در حد
کاردانی است .
تعمیر و نگهداری هواپیما
متخصص این رشته توانایی های ذیل را دارا می باشد :
- داشتن مهارت لازم جهت کار در صنعت هوانوردی و استفاده از تکنیکها و رهنمودهایی که کارشناسان این رشته ارائه خواهند کرد .
- انجام امور محوله در سطح استانداردهای بین المللی توصیه شده از طرف ایکائو .
- تشخیص عیوب و تعمیر سیستمها ، ساختمان موتور ، آلات دقیق و غیره .
- سرویس و نگهداری سیستمها ، ساختمان ، موتور ، آلات دقیق و غیره .
- بازرسی فنی هواپیما بر طبق دستوالعمل صادره از سوی استاندارد پرواز .
- ساخت قطعات ، مونتاژ و آزمایش هواپیما و هلیکوپتر.
- شرکت در گروههای طراحی و ساخت قسمت هایی از صنایع هوایی و هواپیمایی .
- انجام چکهای برنامه ای هواپیما ( از
انواع مختلف A ، B ، C ، D ) و تعمیرات و بازرسی فنی هواپیماها بر طبق
دستورالعمل های صادره از کارخانه سازنده هواپیما مورد تائید هواپیمایی
کشوری ( استاندارد پرواز ) .
- تهیه گزارش های فنی .
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
فارغ التحصیلان این رشته در مقطع کارشناسی ناپیوسته نیز می توانند شرکت شرکت نمایند .
آینده شغلی و بازار کار
آیا می دانید که 68% حوادث هوایی به هنگام بر خاستن
و فرود هواپیما رخ می دهد ؟ و آیا می دانید که برخاستن و فرود آمدن ، تنها
6% از عملیات هوایی را تشکیل می دهد ؟
آمار فوق بیانگر آن است که تخصص های اویونیک ، الکترونیک و مخابرات
هواپیمایی در سازمان هواپیمایی هر کشوری اهمیت فوق العاده ای دارد و جذب
نیروی کارآمد و توانمند در زمینه های یاد شده یک ضرورت اجتناب نا پذیر است
. سازمان هواپیمایی کشوری ایران نیز برای تامین نیروی ماهر و توانمند در
تخصص های مورد نیاز ، هر ساله تعدادی دانشجو در رشته های تعمیر و نگهداری
هواپیما ، مراقبت پرواز ، الکترونیک هواپیمایی ، اویونیک هواپیما و
مخابرات هواپیمایی جذب می کند که تعداد قابل توجهی از این دانشجویان ،
بویژه در رشته های مراقبت پرواز ، الکترونیک هواپیمایی ، اویونیک هواپیما
، مخابرات هواپیمایی ، در صورت داشتن توانایی و دانش لازم ، جذب سازمان
هاپیمایی کشوری می شوند .
برای مثال ، سازمان هواپیمایی کشوری برای سیستم های زمینی که در فرودگاهها
نصب می شود یا نقاط کور داخل کشور مثل کویر که هواپیما از آنجا عبور می
کند و باید بتواند موقعیت خود را در این مناطق نیز به فرودگاه گزارش کند ،
نیاز به متخصصان الکترونیک هواپیما دارد . افرادی که تعمیر، نگهداری و
سرویس سیستمهای الکترونیکی موجود می پردازند .
بسیاری از داوطلبان آزمون سراسری تصور می کنند که درصورت پذیرش در دانشکده
هواپیمایی کشوری و فعالیت در سازمان هواپیمایی کشوری از درآمد بالایی
برخوردار خواهند بود و از امتیازات بسیاری مثل دسترسی به بلیط رایگان برای
استفاده از خطوط هوایی داخل و خارجی کشور بهره مند می شوند. در حالی که
تنها شرکت های هواپیمایی امتیازات یاد شده را دارند و سازمان هواپیمایی
کشوری ارتباطی با خطوط هوایی ندارد .
در حقیقت موقعیت سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت های هواپیمایی مثل ارتباط
پایانه های اتوبوسرانی و تعاونی های مسافربری است . در پایانه ها ، یک
مجموعه از خدمات به اتوبوس ها داده می شود و قوانینی برای آنها وضع می
گردد اما در نهایت تعاونی های مسافربری هستند که کار حمل و نقل مسافران را
انجام می دهند .
فارغ التحصیلان رشته های اویونیک ، الکترونیک و مخابرات هواپیمایی نیز
نباید تصور کنند که چون در سازمان هواپیمایی کشوری فعالیت می کنند ایران
ایر زیر نظر آنهاست و بلیط رایگان برای سفر به داخل یا خارج از کشور
خواهند داشت یا درآمد بسیار بالایی کسب خواهند کرد . البته باید گفت که
درآمد کارکنان سازمان هواپیمایی کشوری از متوسط جامعه صنعتی ما بالاتر است
. اما حقوق بسیاری بالایی ندارند.
دروس پایه مشترک بین 4 گرایش
ریاضی عمومی
ریاضی کاربردی
فیزیک 1و2
آزمایشگاه فیزیک 1و2
مخابرات هواپیما
امروزه صنعت هواپیمایی همانند صنعت خودرو سازی روال عادی خود را طی می کند
و با قدمتی که پیدا کرده ، هواپیما را به وسیله ای روزمره برای جابجایی
مسافر و کالا تبدیل نموده است به موازات همین اتفاق تنوع خدمات و بکارگیری
افراد در این صنعت نیز هر روز رو به رشد و توسعه است که یکی از این رشته
ها کاردانی تعمیر و نگهداری هواپیما می باشد .
مجموعه کاردان مخابرات هواپیمایی یکی از مجموعه های آموزش عالی آموزشگاه
هواپیمایی کشوری می باشد که هدف آن تربیت افراد کاردان در زمینه شناخت،
نحوه عملکرد و نگهداری و کار با مدارات مخابرات هواپیمایی در جهت تامین
سلامت پرواز برای سازمان هواپیمایی کشوری و در صورت نیاز برای سایر
سازمانها در زمینه مخابرات بین المللی می باشد.
دروس این مجموعه ترکیبی از دروس عمومی، علوم پایه، دروس اصلی و دروس تخصصی
مخابرات هواپیمایی است که با توجه به نیازهای مخابرات هواپیمایی در مرکز و
فرودگاههای کشور و توصیه های سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری (ICAO)
برنامه ریزی شده است.
طول دوره و شکل نظام:
طول دوره 2 سال است و برنامه های درسی آن 4 ترم برنامه ریزی می شود طول هر
ترم برابر 17 هفته آموزش کامل است مدت هر واحد درس نظری حداقل 17 ساعت و
دروس عملی و آزمایشگاهی حداقل 34 ساعت می باشد و دروس کارگاهی 51 ساعت می
باشد.
فارغ التحصیلان این دوره دارای مهارتها و آمادگی های زیر می باشند:
- مبادله پیامهای هواپیمایی با استفاده از
ماکروویو، ماهواره خطی، سیستم نیمه اتوماتیک (PBTT)، SSB،CW و غیره ... از
طریق سرویس ثابت و متحرک هوایی (AFS،AMS) با رعایت مقررات و دستورالعمل
های ایکائو (ICAO)
- ارتباط با شبکه بین المللی سیتا (SITA) و مبادله پیامهای هواپیمایی مربوط به آژانسهای هواپیمایی
- تهیه و توزیع بولتنهای گزارشات جوی پرواز(ROBEX)
- توانایی در نگهداری سیستمهای ارتباطی هواپیمایی در فرودگاههای درجه 3 و 4
مراقبت پرواز
هواپیما علمی است که پیشرفت آن در مقایسه با سایر شعب علم و صنعت بسیار
سریعتر می باشد. حدود هفتاد سال پیش بود که انسان اولین هواپیما را ساخت و
توانست مدت 59 ثانیه در ارتفاع حدود 5 پا پرواز کند. از آن تاریخ تاکنون
سرعت به دو برابر سرعت صوت رسیده انسان در زمانی کوتاه مدت پهنه آسمان را
با پرنده آهنین مصنوع خود در مینوردد.
هواپیمایی در هیچ مرحله از پیشرفت بحد کمال نمی رسد و هر روز پدیده های نو
و شگرف عرضه می دارد. برای همگام شدن با این جهش سریع احتیاج بوجود
کارشناسان با تجربه و کارآمد بسیار محسوس است و از طرفی برخورداری از وجود
کارشناسان و کارمندان با تجربه امکان پذیر نیست مگر با داشتن برنامه
آموزشی صحیح قبل و حین خدمت.
تعریف و هدف:
مجموعه کاردانی مراقبت پرواز یکی از مجموعه های آموزشی عالی می باشد. این
برنامه که تلفیقی است از تجریبات کشورهای پیشگام در صنعت هواپیمایی و پیش
کسوتان پرواز ایران، هدفش تربیت کارشناسان و کارمندان مورد نیاز جامعه در
زمینه مراقبت پرواز می باشد.
دروس این مجموعه ترکیبی از دروس عمومی پایه و تخصصی مراقبت پرواز می باشد
که با توجه به نیازهای سازمان هواپیمایی کشوری و توصیه های سازمان بین
المللی هواپیمایی کشوری برنامه ریزی شده است. INTERNATIONAL CIBIL AVATION
ORGANIZATION
طول دوره و شکل نظام:
طول دوره این مجموعه 2 سال تحصیلی می باشد و برنامه درسی آن در 4 ترم
برنامه ریزی می شود علاوه بر دروس در پایان هر ترم دانشجویان جهت کاراموزی
و آشنایی با حرفه خود به واحدهای مراقبت پرواز برای مدت یک ماه اعزام می
گردند.
و در پایان چهار ترم نیز دانشجویان تا دست یابی به کارآیی نسبی در
سیمیلاتورهای (شبیه سازی) موجود در آزمایشگاه کارآموزی خواهند کرد. طول هر
ترم 17 هفته و هر واحد درسی 17 ساعت و هر واحد عملی 34 ساعت می باشد و هر
واحد کارگاهی 51 ساعت می باشد.
به منظور تربیت متخصصین افسران کادر ثابت و غیر نظامیان مورد نیاز نیروی
هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و سازمانهای مشابه کشوری و برای حفظ
استقلال نظامی، نیل به خودکفائی در زمینه علوم فضائی و هواپیمایی در کشور
پس از بررسی و پژوهش در زمینه نیازهای موجود اعم از کنترل ترافیک هوائی،
دفاع هوائی، مدیریت امور فضا در نیروی هوائی ارتش جمهوری اسلامی ایران و
سازمان هواپیمایی کشوری، مجموعه کارشناسی مراقبت پرواز تدوین شده است.
دوره کارشناسی مراقبت پرواز با اهداف مشروحه زیر تهیه و تدوین گردیده است:
1- تامین متخصصین مراقبت پرواز در مقطع کارشناسی با توانایی در زمینه شناخت بهره برداری، کنترل و مدیریت امور پرواز در آسمان کشور.
2- تغییر مقررات و سیستم آموزشی از سیستم فدرال آمریکا (FAA) به سیستم هواپیمایی بین المللی کشوری (ICAO) در نیروی هوایی.
3- تامین مدارک علمی و آموزش هواپیمایی
4- آموزش کادر متخصص مراقبت پرواز نهاجا جهت انجام وظیفه در فرودگاههای نظامی و غیر نظامی بر اساس استانداردهای بین المللی.
5- تامین کارشناسان جهت آموزش، تهیه و تدوین دستورالعمل های هواپیمایی، تجزیه و تحلیل بررسی سانحه و امور مربوط به تجسس و نجات در کشور
6- تامین کارشناس در امر پروازهای بین المللی و شرکت در جلسات و کنفرانسهای هواپیمایی بین المللی
7-
هماهنگ شدن سیستم مراقبت پرواز نهاجا با سیستم مراقبت پرواز سازمان
هواپیمایی کشوری براساس مصوبات سازمان ICAO و رفع هر گونه اختلاف و ابهام
در امر آموزش.
طول دوره و شکل نظام:
آموزش مجموعه کارشناس کنترل هوایی (رشته مراقبت پرواز)
طول دوره:
متوسط این مجموعه 4 سال است و کلیه دروس آن در 8 ترم برنامه ریزی می شود
فارغ التحصیلان این رشته می توانند در مراکز ذیل مشغول بکار شوند
1- نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
2- نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
3- سازمان هواپیمایی کشوری
4- مجموعه صنایع هوایی
فارغ التحصیلان این دوره آمادگی و مهارتهای زیر را خواهند داشت:
1-4- جلوگیری از تصادم هواپیماها
2-4- جلوگیری از تصادم هواپیماها و موانع بر روی منطقه مانور فرودگاه
3-4- تسریع و حفظ جریان منظم ترافیک
4-4- ارائه اطلاعات و توصیه های مفید جهت انجام دقیق پرواز
5-4- مقامات ذیربط را در مورد هواپیمایی که احتیاج به کمک و تجسس و نجات دارد آگاه ساخته و تا آنجایی که امکان دارد به آنها کمک نماید.
الکترونیک هواپیما
امروزه صنعت هواپیمایی همانند صنعت خودرو سازی روال عادی خود را طی می کند
و با قدمتی که پیدا کرده ، هواپیما را به وسیله ای روزمره برای جابجایی
مسافر و کالا تبدیل نموده است به موازات همین اتفاق تنوع خدمات و بکارگیری
افراد در این صنعت نیز هر روز رو به رشد و توسعه است که یکی از این رشته
ها کاردانی تعمیر و نگهداری هواپیما می باشد . مجموعه کاردان الکترونیک
هواپیمایی یکی از مجموعه های آموزش عالی در دانشکده هواپیمایی کشوری می
باشد که هدف آن تربیت افراد کاردان در زمینه های الکترونیک، مخابرات، کمک
ناوبری و ... بوده و در تدوین برنامه درسی رعایت موارد زیر در نظر گرفته
شده است:
الف- رعایت دستورالعملها و مقررات سازمانها بین المللی هواپیمایی کشوری (ایکائو) در امور هوانوردی.
ب- برنامه های آموزشی گروه فنی مهندسی (کمیته تخصصی برق) شورای عالی برنامه ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری.
ج- تجربیات کشورهای پیشرفته در صنعت هواپیمایی.
د- نیاز سازمان هواپیمایی کشوری.
طول دوره و شکل نظام:
طول دوره مجموعه کاردانی الکترونیک هواپیمایی 5/2 سال است و برنامه درسی
آن 5 ترم ارائه می شود و طول هر ترم برابر 17 هفته معادل یک و نیم سال
تحصیلی است.
ساعت تدریس هر واحد نظری 17 ساعت و هر واحد عملی 34 ساعت و هر واحد کارگاهی 51 ساعت است.
کاردان الکترونیک هواپیما کسی است که اطلاعات و
مهارتهای لازم جهت کار در صنعت هوانوردی را در محدوده ای مناسب کسب کرده و
با استفاده از تکنیکها و رهنمودهایی که کارشناسان این رشته ارائه خواهند
کرد قادر به انجام مسئولیتهای زیر باشد:
الف- نصب و راه اندازی (در محدوده ای معین) سیستمهای الکترونیکی، مخابراتی و کمک ناوبری
ب- تشخیص عیوب و تعمیر سیستمهای الکترونیکی، مخابراتی و کمک ناوبری و ناوبری
ج- سرویس و نگهداری سیستمهای الکترونیکی، مخابراتی و کمک ناوبری
